"Czytając Tolkiena"

Pamiętam, że podczas czytania "Władcy Pierścieni" czułem zmęczenie w nogach, jakbym wraz z bohaterami przemierzał ten ogromny, zapierający dech w piersiach świat. W żadną inną książkę nie wrosłem tak jak w tą. W przenośni można powiedzieć, że stałem się jak drzewo, które w świecie Tolkiena zapuściło korzenie, by czerpać inspirujące soki. Właściwie odczytane fantasy nie jest ucieczką od rzeczywistości, ale raczej szukaniem inspiracji, aby życie było głębsze i aby nie zabrakło w nim miejsca na odrobinę magii i niezwykłości. I właśnie o tym jest ten wiersz, który wtedy napisałem, o przenikaniu świata książki do świata czytelnika.

Czytając Tolkiena

Słowo za słowem,
krajobraz za krajobrazem,
piękno za pięknem,
przygoda za przygodą.
Khazad-dum i Lorien,
wielkość i duma,
przyjaźń nad przyjaźnie...
los świata w rękach maluczkich.
Świata prawie że doskonałego,
ale tylko z perspektywy drobnych liter,
widzianego pod kątem nieskrępowanej wyobraźni
z odległości prostych-gorących serc.
Świata zdobywanego trudem nieprzespanych nocy
z prędkością kilkudziesięciu stron na godzinę -
tak, by nic nie uszło naszej uwadze.
No i to zakończenie:
smutne a pogodne,
dziwne a jakoś znajome -
jakbyśmy znów mieli się spotkać
na kolejnych urodzinach Bilba...
I który to już raz?
/1998r./

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

"Pogrzebany olbrzym" Kazuo Ishiguro

Obraz
Już od dosyć dawna żadna książka nie wciągnęła mnie tak jak ta powieść urodzonego w Japonii noblisty. Kunszt z jakim autor snuje swą opowieść, a także niezwykła aura jej towarzysząca, sprawiają, że od "Pogrzebanego olbrzyma" dosłownie nie sposób się oderwać. Wraz z bohaterami przemierzamy łagodne krajobrazy Brytanii, gdzie wciąż jeszcze można znaleźć żywe ślady panowania legendarnego króla Artura. Spotkamy jego rycerzy, przemierzymy miejsca, gdzie walczyła jego armia, a nawet doświadczymy czaru rzuconego przez najsłynniejszego maga tamtych czasów - Merlina. Ale niech nas nie uśpi melancholia skąpanego w ciepłych deszczach krajobrazu, ani wręcz sentymentalny język powieści. Tu wciąż nocą grasują nieobliczalne ogry, snują się upiorne zjawy, pokój między wioskami jest iluzją, a gdzieś w górach czai się najprawdziwszy smok. I jest jeszcze coś. Coś, co wisi w powietrzu, co nie pozwala normalnie żyć. To mgła niepamięci - mistyfikacja, którą strona po stronie będziemy odkrywać.
Czytaj dalej

"Białe. Zimna wyspa Spitsbergen" Ilona Wiśniewska

Obraz
"Największa wyspa Norwegii , położona w archipelagu Svalbard , na Morzu Arktycznym . Powierzchnia ok. 39 tys. km², górzysta , w dużej mierze pokryta lodowcami . Populacja około 3 tys. mieszkańców". Takie informacje podaje nam Wikipedia, gdy wpiszemy w wyszukiwarkę hasło Spitsbergen. A czego dowiemy się o tej zamarzniętej ziemi z książki Ilony Wiśniewskiej? Fakty geograficzne, przyrodnicze czy historyczne są tutaj tak umiejętnie wplecione w tekst, że czytelnik niemal w ogóle ich nie dostrzega. Ale one są. Zostają w głowie. P rzepuszczone, p rzefiltrowane  przez ludzkie doświadczenie. Gdyż "Białe" to reportaż nie tyle o miejscu, co raczej o ludziach, którzy na Spitsbergenie mają swój dom - niektórzy na stałe, inni sezonowo, a jeszcze inni tylko na dzień lub dwa. Wiśniewska w ich imieniu snuje opowieści, czasem niesamowite, czasem zabawne, bolesne lub takie, których główną osią jest myśl: jak przetrwać i nie zwariować.  Przyroda. To ona tutaj przyciąga przybyszów.
Czytaj dalej

"Ósme życie (dla Brilki)" Nino Haratischwili

Obraz
Saga rodzinna - to określenie chyba najbardziej pasuje do książki gruzińskiej pisarki, książki napisanej bardzo sprawnie, wciągającej i uzależniającej już od pierwszych zdań. Początkowe rozdziały są jak przysłowiowa cisza przed burzą i tylko przez moment wydaje nam się, że wielka historia będzie tutaj jedynie tłem do snutej przez autorkę opowieści. Szaleństwo XX wieku (rewolucja październikowa, II wojna światowa, terror stalinowskich rządów) szybko i brutalnie wkracza w życie bohaterów. Historia staje się niejako rdzeniem tej powieści, determinując losy bohaterów. Można dojść do wniosku, że ludzie są jedynie igraszką w rękach jakichś antycznych bogów. "Ósme życie" to przede wszystkim świetnie wykreowane postacie, zwłaszcza kobiece. Kobiety, które spotkamy na kartach książki, są bardzo złożone, wielobarwne, często rozdarte wewnętrznie, targane namiętnościami. Marzą one o niezależności, o tym, by same mogły pokierować własnym losem, jednak brutalna rzeczywistość szybko podcin
Czytaj dalej